Kỹ sư chân đất và hành trình tạo ra hạt gạo ngon nhất thế giới

Chặng đường đến danh hiệu " gạo ngon nhất thế " của kỹ sư Hồ Quang Cua đã " truyền lửa " cho bao thế hệ về sự kiên trì và không ngừng học hỏi trên con đường tìm đến sự thành công. 

KS Hồ Quang Cua - người đưa gạo Việt vang danh thế giới

Kỹ sư Hồ Quang Cua sinh ra trong một gia đình nghèo thuần nông ở phường Khánh Hoà, thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng ( xưa là ấp Giày Lăng, xã Khánh Hòa). Ngay từ bé, ông đã gắn bó với đồng ruộng nên trong ông  lúc nào cũng nuôi dưỡng một tình yêu tha thiết với cây lúa. 

Lớn lên, ông Theo học tại khoa nông nghiệp của Trường Đại học Cần Thơ. Đến năm 1978, ông tốt nghiệp kỹ sư ngành trồng trọt và trở về quê hương Sóc Trăng để công tác và cống hiến.

Năm 1991, ông tham gia vào nhóm nghiên cứu do viện Đồng bằng sông Cửu Long và đại học Cần Thơ phối hợp.

Thời gian làm việc trong nhóm nghiên cứu đã giúp kỹ sư Hồ Quang Cua có điều kiện tiếp xúc, tìm hiểu và nghiên cứu nhiều giống lúa đặc sản phục vụ cho những hoạt động sau này của mình. 

Trong sự nghiệp nghiên cứu giống lúa của mình, ông đã rất thành công với chuỗi các sản phẩm lúa thơm ST cao cấp. Trong đó, phải kể đến giống gạo ST24 " Top 3 gạo ngon nhất thế giới", gạo ST25 " gạo ngon nhất thế giới" 

Với những cống hiến của Kỹ Sư Hồ Quang Cua đã góp phần to lớn cho ngành NN&PTNT phát triển, cải thiện thu nhập cho người nông dân. Kỹ sư Hồ Quang Cua đã xứng đáng nhận được nhiều danh hiệu cao quý như: chiến sĩ thi đua toàn quốc, huân chương lao động nhất nhì, ba và vinh dự được chủ tịch nước trao tặng Huân chương anh hùng lao động.

Hành trình chinh phục " gạo ngon nhất thế giới "

Giống gạo ST25 ra đời là thành quả của một hành trình dài kết hợp giữa sự kiên trì và không ngừng học hỏi,  vừa cải tiến, vừa nâng cao chất lượng và năng suất giống lúa.   

Ông bắt tay vào sưu tập và trồng thử nghiệm các giống lúa thơm cổ truyền của Việt Nam, Thái Lan và Đài Loan. Ông cùng nhiều cộng sự bắt đầu tìm về những giá trị lịch sử và nhận thấy rằng quê hương Sóc Trăng được mệnh danh là sứ truyền thống gạo ngon và đã nổi tiếng lâu đời ở các thị trường Hồng Kông, U Châu. Nhận thấy đây là điểm mạnh mình cần phải nắm bắt và tận dụng chúng. 

Ông cùng các cộng sự bắt đầu trồng thử nghiệm nhiều giống lúa và cho ra kết quả giống lúa ngon, chất lượng. 

Cùng lúc đó, khi được tin Thái Lan đã lai tạo thành công giống lúa thơm nổi tiếng " trứ danh" đâu đâu ai cũng biết, ông trăn trở tại sao họ làm được mà mình lại không thể. Chính điều đó đã thôi thúc ông tìm ra con đường và hướng đi mới cho hạt gạo quê hương. 

Ông bắt đầu ấp ủ ý tưởng lai tạo giống lúa thơm cao cấp cho Việt Nam, mà trước hết là cho quê hương Sóc Trăng của mình.

Vào một buổi sáng năm 1996, trong một lần thăm ruộng, ông tình cờ phát hiện những cá thể thể đột biến VD20 đầu tiên có hình dáng rất lạ dưới gốc lúa có màu tím đặc biệt, các hạt thon dài rất đẹp. Cũng từ đây, mở ra một công trình lai tạo, nhân giống với hàng loạt giống lúa thơm mang tên ST ra đời. 

Tham khảo>>> Tìm hiểu giống gạo ST25 có gì đặc biệt

Ông bắt đầu tiếp tục nghiên cứu và chọn tạo để cho ra những giống lúa thơm đời sau hoàn thiện hơn

Quá trình tích lũy kinh nghiệm ông đã đề xuất các phương pháp nghiên cứu, chọn lọc và lai tạo các giống lúa thơm mới từ những giống lúa thơm cổ truyền đặc sản của Sóc Trăng. Từ những định hướng này, nhóm nghiên cứu của ông đã triển khai chọn tạo được nhiều giống lúa thơm đến nay là 25 đời ( gọi tắt là ST).

Trong đó, ba giống ST được công nhận là giống lúa cấp quốc gia: ST3, ST5,ST20. Các giống lúa ST nhanh chóng chinh phục người nông dân bằng năng suất và giá trị kinh tế cao, người tiêu dùng bằng chất lượng gạo thơm ngon thượng hạng. Chúng nhanh chóng có được chỗ đứng tại thị trường trong nước  và quốc tế. 

Không dừng lại ở đó, để giúp người nông dân nâng cao giá trị và chất lượng của hạt gạo, kỹ sư Hồ Quang Cua còn đưa ra những nghiên cứu về việc sử dụng các chế phẩm sinh học vào quá trình sản xuất gạo lúa thơm ST. Kết quả, hạt gạo không chỉ ngon mà còn an toàn cho người tiêu dùng và thân thiện với môi trường.

Mở rộng quy mô sản xuất gạo ST25

ST25 là giống lúa cao sản ngắn ngày, có khả năng chống chịu hạn mặn và sâu bệnh hơn hẳn một số giống lúa được trồng ở địa phương trước đây, cho sản lượng đạt lên đến 7 tấn/ha. Ngoài là giống lúa đặc sản, ST25 là một giống lúa thích ứng rất tốt với những biến đổi đổi khí hậu tại vùng đồng bằng sông Cửu Long nhờ đặc tính sinh trưởng và phát triển tốt ở những vùng thường xuyên bị nhiễm phèn, nhiễm mặn. Đặc biệt, ST25 rất thích hợp với mô hình canh tác lúa tôm hữu cơ cho năng suất và chất lượng cao. 

Tham khảo>>> Gạo ST25 giá bao nhiêu 1kg ? 

Trong những năm gần đây, các giống gạo thơm đặc sản ST ( đặc biệt là ST25) , diện tích canh tác đã được mở rộng ở nhiều tỉnh đồng ĐBSCL. Việc phát triển vùng sản xuất lúa thơm đặc sản đã giúp nâng cao thu nhập cho người nông dân và góp phần gia tăng năng lực cạnh tranh cho hạt gạo Việt Nam. Đây là tiền đề quan trọng để đưa thương hiệu gạo thơm đặc sản Sóc Trăng phát triển bền vững.